• Kwaliteitswaarborging
• Geschiedenis Lever Kunststoftechniek B.V.
• Montageprojecten
• 24/7 service
• Kunststof lassen
• People Planet Profit
• Onze klantengroep

pe-elektromoflassen

Bij pe-elektromoflassen wordt een permanent in de fitting aangebrachte weerstandsdraad verwarmd door middel van stroom met een lage spanning. Het materiaal ( PE-HD/ PP/ PVDF) rondom de lasdraad gaat smelten en zet uit als gevolg van de warmte. Hierdoor wordt de ruimte tussen de buis en de fitting opgevuld, wat leidt tot warmteoverdracht naar de buis, die ook wordt verwarmd en in de laszone zal smelten. Ook het leidingmateriaal zet uit. Door de toenemende uitzetting van het materiaal tussen de buis en de fitting, die wordt ingeperkt door de koude zones buiten de laszone, wordt de lasdruk tussen de buis en de fitting opgevoerd en ontstaat er een homogene lasverbinding. Elektrolassen of elektromoflassen is een zeer degelijke manier van lassen. In heel veel onderzoeken, testen en normen is deze lasmethode goedgekeurd en beschreven (DVS 2207-1 en 2207-11).

Helaas dienen wij toch enige kanttekeningen te maken over deze lastechniek;

Relatief is het de eenvoudigste manier om kunststof buizen en componenten aan elkaar te lassen. Deze eenvoud heeft helaas, blijkbaar inherent, als nadeel dat er te makkelijk door diverse aannemers/installateurs over gedacht en gehandeld wordt. Met als gevolg dat wij jaarlijks diverse malen lekkende elektrolas verbindingen moeten repareren. Vaak gaat het dan om ondergrondse leidingen (drinkwater, blus- sprinkler- hydrantwater, persriool, proceswater, bronwater, deminwater,etc) De reparatie van die lekkende verbindingen vergen altijd het nodige aan organisatie;  grondwerker, mobiele kraan, pomp of zuigwagen, agregaat, inblokken van de leiding, de lekkende moflas verbinding er tussenuit zagen, lekwater stoppen met een opblaasbare afsluiter, kraagbus met overschuifflens lassen aan de bestaande leiding (2x), passtuk met twee flenzen lassen, passtuk met (RVS) bout en moer verbinding monteren, grond aanvullen, verdichten en bestraten.

Een goed gemaakte elektrolasmofverbinding, en dit onderstaand verhaal geldt voor drukmoffen maar ook voor regenafvoersystemen, zal nooit lekken, en toch gaat het te vaak niet goed. Wat wij vaak zien is dat de toch eenvoudig op te volgen voorschriften van de fabrikant (Geberit, Plason, +GF+, fusiotherm, Agru, ……..) van de elektrolas materialen vaak niet worden nageleefd. Wij weten dit omdat wij de lekkende electrolas verbinding meenemen naar de zaak en deze vervolgens overdwars doormidden zagen en dan de (halve) mof van de buis kunnen krijgen. Bij een goed gelaste verbinding is dat onmogelijk! De buis is dan volledig gevulkaniseerd met de lasmof.  Wat wij regelmatig meemaken is dat op het moment dat wij het stuk buis met de lekkende verbinding overdwars doorzagen de halve elektromof “spontaan” van de buis valt. Als vakman is dat bedroevend om dat keer op keer te zien. In het DVS handboek is bij de norm 2202-1 veel van de onderstaande fouten gedocumenteerd.

 

Klik op de foto voor een uitvergroting!

 

Wat zijn de meest gemaakte fouten?

Er is water (vocht) tussen de elektromof en de buis terecht gekomen. Oorzaak; water dat in de leiding zit/zat (water dat tijdens de montage van binnen uit tussen de mof en buis komt), werken in de regen ( mof nat, druppels aan de onderkant van de buis), werken met een hoog grondwater niveau (druppel water aan onderkant buis), zelfs één druppel zweet kan een lekkage opleveren.

Dit probleem heeft een heel eenvoudige oorzaak; de elektrolasmof wordt van binnen ongeveer 260gr.C. Een druppel water wordt bij deze temperatuur ca 1600 keer zo groot! Er ontstaat tijdens het lassen een steeds groter wordende gas(stoom) bel die zelfs als de elektrolasmachine een OK signaal afgeeft een oppervlak heeft bereikt over het gehele of een groot deel van het verwarmde oppervlak. Dan is de verbinding lek, maar heel vaak reikt de bel tot aan de randen van het lasoppervlak, de randen rondom de bel is wel gelast (van amorfe naar kristallijne toestand) maar na verloop van tijd, maanden/jaren, gaat de verbinding alsnog lekken.

De tweede vaak voorkomende fout (nadien ook zeer goed zichtbaar) is dat alle fabrikanten, leveranciers en opleiding instituten voorschrijven dat de buis minimaal 0,2 mm afgeschraapt dient te worden om de oxidatie laag werkelijk te verwijderen. Nog altijd zijn er “vakmensen” die het beter willen weten en de buis met een schuurpapiertje gaan schuren. Daarmee wordt de oxide laag niet mee verwijderd! Het gevolg….? De elektrolas verbinding krimpt zich “muurvast” aan de buis, en zelfs als de leiding wordt afgeperst is er geen lekage. Wat is dan het probleem? Het is geen lasverbinding! Moleculair gezien is er geen of een zeer matige verbinding tussen de moleculen van de buis en de elektrolasmof.

De derde vaak gemaakte fout is dat er netjes is ontvet  met een reiniger, meestal op basis van een isopropanol alcohol. Bij lage temperaturen (onder de 15 gr.C.) kan het soms wel twee minuten duren voordat de reiniger weer verdampt is. Als er op gelet is dan is het visueel duidelijk waarneembaar dat de reiniger nog moet verdampen, de kleur gaat van glimmend nat naar een droog matte kleur. Dan pas mag de buis in de fitting worden geschoven. Wordt de natte buis in de natte mof geschoven dan kan de reiniger onmogelijk verder verdampen en ontstaat het zelfde probleem met water. De vorming van (grote) gas bellen in het lasoppervlak.

De vierde vaak gemaakte fout is het niet op de buis aftekenen van de insteeklengte! Bij alle cursusen wordt verteld om dit te doen. Insteekdiepte opmeten en deze met een goede watervaste stift aftekenen op de geschraapte buis. Zeker bij het werken met HDPE buis van de rol (tyleen buis) is er vaak een redelijke fysieke kracht nodig om e.e.a. netjes in de lasklem in te spannen. Omdat de buis opgerold is geweest is deze een beetje ovaal en schuift met moeite in de elektrolasmof. Het gebeurt regelmatig dat hierbij de buis per ongeluk door het aanslagje in het midden van de mof wordt geschoven. Als de beide buizen niet afgetekend zijn lijkt de mof goed te zitten maar de mof zit dan grotendeels over één buis geschoven. De andere buis zit dan “net” genoeg in de mof zodat tijdens het lassen de lasmachine geen weerstandsfout ziet en de las goedkeurt. Ook regelmatig voorkomend; de buis te kort afgezaagd/gesneden en in de buis zit maar met een klein deel in de verwarmde laszone. Als de beide buizen  niet afgetekend zijn, is het  niet te zien dat de mof niet op de goede plaats zit.

De vijfde vaak gemaakte fout is het niet gebruiken van een lasklem. Zeker als de buis van de rol komt bij het aanleggen van lange tracés (persriool, drinkwater, gasleidingen) is het gebruik van een goede lasklem zeker nodig. Helemaal als de buis net afgewikkeld is bij wat lagere temperaturen (onder de 15 gr.C.) De buis wil graag weer terug naar de radius waarin zij opgerold was. Het kost bij buizen groter dan 40 mm al een redelijk fysieke inspanning om de buis netjes recht in de klem te drukken. Bij grotere diameters zijn vaak twee monteurs nodig om de buis in de klem te krijgen. Als er nu wordt gelast zonder de lasklem dan komen er onacceptabele krachten op de elektrolasmof tijdens het lassen. Door deze krachten die min of meer haaks staan op de lineaire richting van de buis/mof zal er tijdens het lasproces het plastisch (het amorfe) geworden materiaal van de buis en de elektrolasmof weggedrukt worden. Tijdens het afkoelen waarbij de HDPE van de amorfe toestand terug gaat in deel of semi kristallijne toestand zal op de plaats waar het plastische materiaal is weg geperst onvoldoende kristal opbouw plaatsvinden met als gevolg een zwakke lasverbinding.

De zesde vaak gemaakte fout is deels een onmacht of overmacht situatie, maar daarmee niet minder ernstig. De lasmachine geeft een foutmelding tijdens het lasproces en houd op met lassen. De melding kan zijn; Weerstandsfout; beschadigde of elkaar aanrakende verwarmingsdraden  in de mof die een kortsluiting of doorbranden van de draad tot gevolg heeft gehad. Een weerstandsfout krijg je ook als er toch onverhoopt vloeistof tussen de buis en de mof is gekomen.Ook een verkeerde barcode ingevoerd, te hoge of te lage of uitval van de (net) spanning door verkeerde verlengkabels of een te klein aggregaat leiden tot een fout melding. Wat nu….? De verbinding zit vrijwel altijd al “vast” maar lastechnisch nog niet op de vereiste temperatuur en druk. Vaak wordt er op gegokt dat het wel goed zal gaan….. Ook deze fout is goed zichtbaar als de defecte verbinding doorgezaagd wordt.

 

Als wij de keuze hebben tussen elektromoffen en spiegellassen dan gaat onze voorkeur uit naar spiegellassen. Deze lasmethode, mits uitgevoerd door een goed opgeleide vakman is vele malen (99,99%)  bedrijfszekerder. Bij de wat grotere diameters is het vaak ook nog een goedkopere lasmethode.

De reden dat spiegellassen (of stuik- stomplassen) zoveel betrouwbaarder is komt dat er tijdens het lasproces alle eventuele problemen visueel goed waarneembaar zijn. Daardoor kunnen tijdig de benodigde maatregelen genomen worden om een goede stuiklas te maken.

Om deze reden krijgen onze klanten altijd 100% garantie op ons laswerk. Afgelopen dertig jaar hebben wij nog nooit een spiegellas die door ons was gemaakt hoeven te repareren!